آشنایی با کاربردها و خواص هسته خرما

شاید با دیدن عنوان یا شنیدن در مورد فواید هسته خرما بسیار متعجب شوید؛ زیرا اغلب افراد معمولاً هسته خرما را پرت می‌دهند یا گاهی با استفاده از آن، چیزهایی مانند تسبیح، گردنبند، دستبند و… می‌سازند. یا شاید هم با به خاطر آوردن ضرب‌المثل معروف، فکر می‌کنید هنوز هم هستند کسانی که با خسته خرما بازی می‌کنند. بااین‌حال، جالب است بدانید که دانه خرما به‌اندازه خود میوه خرما مغذی و مفید است و از آن در طب سنتی نیز استفاده می‌شود. اما هسته خرما چه خواصی دارد و اصلاً چگونه می‌توان از ویژگی‌ها و فواید آن بهره گرفت؟

هسته خرما؛ یک محصول جانبی مفید

هسته خرما که بین 6 تا 15 درصد وزن کل خرمای رسیده را تشکیل می‌دهد، درواقع محصول جانبی میوه خرما است و عمدتاً در خاورمیانه و به‌ویژه در امارات متحده عربی تولید می‌شود. اکثر افراد میوه خرما را می‌خورند و هسته آن را دور می‌اندازند یا به‌عنوان ماده غذایی حیوانات از آن استفاده می‌کنند. برخی اعراب نیز هسته خرما به قهوه بدون کافئین تبدیل می‌کنند. دانه خرما از ترکیباتی مانند کربوهیدرات، فیبر غذایی، چربی و پروتئین تشکیل‌شده است. علاوه بر این، جالب است بدانید که دانه خرما نیز ازنظر محتوای آنتی‌اکسیدانی مشابه روغن‌زیتون است که می‌تواند به‌عنوان یک منبع خوب آنتی‌اکسیدانی برای تأمین نیازهای بدن استفاده شود.

فواید دانه خرما برای سلامتی بدن

دانه یا هسته خرما خواص دارویی شگفت‌انگیزی دارد. این دانه کوچک می‌تواند به محافظت از کلیه و کبد در برابر سمیت یا آسیب کمک کند، در درمان دیابت مفید واقع شود و با توجه به خواص آنتی‌اکسیدانی خود از آسیب DNA سلول‌های بدن جلوگیری کند. به‌طورکلی، در صورت استفاده از خرما می‌توانید از فواید زیر بهره‌مند شوید:

1. جلوگیری از آسیب DNA

از گذشته تاکنون، تحقیقات و آزمایش‌های متعددی بر روی میوه و هسته خرما انجام‌شده‌اند و بر اساس یکی از این مطالعات، دانه خرما در برابر آسیب‌های کبدی ناشی از تأثیر واکنش‌های شیمیایی و همچنین آسیب اکسیداتیو DNA (از بین رفتن ماهیت DNA) تأثیرات محافظت‌کننده از خود نشان دهد. اما چگونه؟ هسته خرما حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قوی است که می‌توانند رادیکال‌های آزاد (مولکول‌های ناپایدار که موجب فرایندهای مضر در بدن می‌شوند) را خنثی کرده و از DNA های بدن در برابر تخریب محافظت کنند. به‌این‌ترتیب، آنتی‌اکسیدان‌ها موفق می‌شوند بدن را در برابر واکنش‌های شیمیایی، سرطان، آسیب‌های کبدی و… مصون نگه‌دارند.

2. درمان مشکلات قند خون

دانه خرما در درمان مشکلات مربوط به قند خون، دیابت و عوارض مربوط به آن بسیار مفید است. بر اساس تحقیقات، هسته خرما می‌تواند اثرات محافظتی بالقوه‌ای در برابر عوارض اولیه دیابت کبد و کلیه ایجاد کند. این به معنای درمان مشکلات قند خون و افزایش ایمنی بدن در برابر مشکلاتی مانند دیابت و … تنها با استفاده از هسته خرما است.

3. درمان اسهال

هسته خرما برای درمان ناراحتی‌های گوارشی (به‌ویژه اسهال) بسیار مفید است. هسته‌های خرمای ارگانیک نیز به‌عنوان یک ضدعفونی‌کننده قوی عمل می‌کنند و باکتری‌های واردشده به دستگاه گوارش را از بین می‌برند. به‌این‌ترتیب، مشکلات گوارشی مانند اسهال رفع می‌شوند.

4. افزایش ایمنی برای زنان باردار

دانه خرما، شیر مادران شیرده را افزایش می‌دهد و از سیستم ایمنی بدن زنان باردار حمایت می‌کند. به همین دلیل، معمولاً به زنان باردار توصیه می‌شود چند بار در هفته پودر دانه خرما را دم‌کرده و بنوشند. دانه خرما دارای خواص آنتی‌اکسیدانی است و علاوه بر جلوگیری از آسیب ساختار DNA سلول‌ها، از سیستم ایمنی بدن نیز حمایت می‌کند.

5. تأثیرات ضدویروسی

دانه خرما به‌عنوان یک عامل ضدویروسی در برابر انواع ویروس‌های بیماری‌زا عمل می‌کند و می‌تواند در پیشگیری و حتی درمان بسیاری از انواع عفونت‌های ویروسی مفید باشد. مطالعات نشان داده‌اند که هسته خرما قدرت بالایی در جلوگیری از عفونت فاژ سودوموناس ATCC 14209-B1 دارد و به‌طور کامل از لیز باکتریایی جلوگیری می‌کند.

1. جلوگیری از آسیب کلیه و کبد

هسته خرما سرشار از پروآنتوسیانیدین است و از این طریق می‌تواند به محافظت از کبد و کلیه کمک کند. یکی از مطالعات صورت گرفته نشان می‌دهد که عصاره هسته خرما با برخورداری از این ترکیب منحصربه‌فرد، قادر به محافظت از کلیه و کبد در برابر سمیت شیمیایی است.

2. خواص آنتی‌اکسیدانی

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، دانه خرما سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های قوی است و قابلیت حذف رادیکال‌های آزاد را دارد. در یکی از تحقیقات اخیر ثابت‌شده است که پتانسیل آنتی‌اکسیدانی پروتئین هیدرولیز کننده هسته خرما، می‌تواند به‌عنوان یک ماده غذایی کاربردی برای بهبود سلامت بدن مورداستفاده قرار بگیرد.

فواید روغن هسته خرما برای سلامتی

جالب است بدانید که از هسته خرما روغنی گرفته می‌شود که به دلیل فواید متعدد آن، کاربردهای زیادی دارد. روغن دانه خرما با روش استخراج سوکسله (استخراج لیپید از یک ماده جامد) از هسته خرما به دست می‌آید. روغن هسته خرما عمدتاً از چهار اسید چرب اولئیک، لینولئیک، لوریک و اسید پالمیتیک تشکیل‌شده است. در اینجا برخی از مزایای روغن هسته خرما برای سلامت بدن آورده شده است:

1. محافظت از زیبای و سلامت پوست

روغن هسته خرما حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قوی است که از پوست در برابر اشعه‌های UV محافظت می‌کنند و مانع از بروز پیری، لکه و چین‌وچروک پوستی می‌شوند. برخی مطالعات نشان می‌دهند که روغن دانه خرما می‌تواند پوست را ترمیم کند و عامل اصلی این امر ممکن است آنتی‌اکسیدان‌ها باشند.

2. ترمیم ناخن

روغن هسته خرما به دلیل داشتن انواع ویتامین‌ها، به‌ویژه ویتامین‌های K و A، برای ترمیم ناخن‌ها بسیار مؤثر است و می‌تواند ساختار آن‌ها را به‌طور چشمگیری تقویت کند.

3. بهبود وضعیت پوست سر

پوست سر، جایی است که موها تغذیه خود را از آن دریافت می‌کنند؛ بنابراین، باید همیشه در شرایط عالی باشد تا از رشد مناسب مو حمایت کند. روغن خرما حاوی مقادیر زیادی اسید چرب امگا 6 است و می‌تواند پوست سر را تغذیه کند. جدای از آن، روغن هسته خرما سرشار از اسید لوریک است. اسید لوریک درواقع یک اسید چرب اشباع‌شده است که خواص آنتی باکتریال و ضد میکروبی دارد. این اسید چرب با از بین بردن شوره سر و جوش‌های کف سر، به ایجاد یک محیط بهینه برای رشد مو کمک می‌کند.

4. افزایش حجم موها

نازک شدن موها، بخشی طبیعی از روند افزایش سن است. علاوه بر آن، ریزش مو که براثر عوامل متعددی بروز می‌دهد نیز موجب کاهش حجم و تراکم موها می‌شود. بااین‌حال، یک نظریه وجود دارد که می‌گوید: «وقتی سلول‌های ما انرژی کافی تولید نمی‌کنند، تمام اندام‌های ما (ازجمله فولیکول‌های مو) شروع به پیر شدن می‌کنند». به‌این‌ترتیب، رشد مو کند می‌شود و خیلی زود، ریزش مو نیز به دنبال آن اتفاق می‌افتد. در چنین شرایطی، برای جلوگیری از بدتر شدن شرایط به ویتامین B2 و اسیدهای آمینه نیاز خواهید داشت.

روغن هسته خرما حاوی مقادیر بالایی از اسیدآمینه و ریبوفلاوین (ویتامین B2) است که می‌توانند ریزش مو را به‌طور مؤثری مهار کند. اسیدآمینه‌ها در تولید کراتین (پروتئین مسئول تقویت فولیکول‌ها و افزایش خاصیت ارتجاعی مو) ضروری است. از طرف دیگر، ریبوفلاوین نقش مهمی در تولید انرژی و بازیابی عملکرد و رشد سلولی ایفا می‌کند.

5. افزایش رطوبت موها

روغن هسته خرما همچنین به دلیل فواید مرطوب‌کنندگی آن مورداستفاده قرار می‌گیرد. اسیدهای چرب امگا 6 و امگا 9 موجود در این روغن، به محبوس کردن رطوبت در موها کمک می‌کند تا رطوبت مو دست‌نخورده نگه‌داشته شده و کوتیکول‌ها بسته شوند. بسیاری افراد از این روغن و محصولات مراقبتی حاوی روغن هسته خرما، برای احیای موهای خشک و شکننده با تخلخل بالا نیز بهره می‌گیرند.

6. جلوگیری از سفید شدن زودرس موها

روغن خرما سرشار از ویتامین‌هایی است که می‌توانند در محافظت از موها در برابر از بین رفتن رنگ‌دانه مؤثر واقع شوند. یکی از این ویتامین‌ها، ویتامین B5 است که به تحریک تولید رنگ‌دانه کمک می‌کند و مانع از سفید شدن موها می‌شود. رنگ مو بر اساس میزان ملانین در تارها تعیین می‌شود که با افزایش سن، میزان تولید آن توسط بدن کاهش پیدا می‌کند. به‌این‌ترتیب، موها خاکستری و سپس سفید می‌شوند. این در حالی است که ما می‌توانیم روند پیری موها را معکوس کنیم. درواقع ما با خوردن غذاها و استفاده از محصولاتی که به‌طور طبیعی حاوی مس و ویتامین B5 هستند (مانند روغن هسته خرما) بدن را به تولید ملانین کافی تشویق می‌کنیم و مانع از سفید شدن موها می‌شویم.

خواص پودر هسته خرما چیست؟

پودر هسته خرما از دانه‌های سوخته یا بوداده تهیه می‌شود. این پودر منحصربه‌فرد حاوی ترکیباتی مانند اسیدهای چرب اشباع‌شده و اشباع‌نشده، روی، کادمیوم، کلسیم و پتاسیم تشکیل‌شده است. پودر هسته خرما نیز دارای مصارف درمانی است. دفع سنگ کلیه یکی از فواید باورنکردنی دانه خرما است. افرادی که از سنگ کلیه یا سنگ مثانه رنج می‌برند، می‌توانند از پودر دانه خرما به‌عنوان یک روش عالی درمانی بهره بگیرند

چگونه پودر هسته خرما را در خانه درست کنیم؟

دانه‌های خرما را بشویید و بگذارید کاملاً خشک شوند. این امر بسته به میزان رطوبت محل زندگی شما ممکن است تا 3 روز نیز طول بکشد. پس از خشک شدن دانه‌ها کافی است آن‌ها را آسیاب کرده و مانند قهوه استفاده نمایید.

سخن پایانی

همان‌طور که خواندید، هسته خرما دارای فواید متعددی است و به سلامت بدن، پوست، مو و حتی ناخن نیز کمک می‌کند. از فواید دانه خرما همچنین می‌توان به کاهش چربی خون، پاک‌سازی کبد، کنترل فشارخون، کاهش وزن، دفع سنگ کلیه، کاهش ریزش مو و حمایت از اعصاب اشاره کرد. شما می‌توانید با استفاده از دانه خرما درد دندانتان را نیز تسکین دهید. کافی است کمی پودر دانه خرما را روی دندان خود بپاشید تا درد شما تسکین پیدا کند. توجه داشته باشید که اگرچه نوشیدنی حاصل از پودر هسته خرما برای افراد سالم بی‌خطر است و به‌عنوان جایگزین مناسبی برای قهوه شناخته می‌شود، اما مشورت با پزشک قبل از مصرف آن ضروری است. بنابراین، لطفاً قبل از استفاده از خرما و دانه خرما در رژیم غذایی خود با پزشک مشورت کنید.