قدمت خرما به حدود 7000 سال پیش بازمیگردد. از زمان گذشته تاکنون از خرما بهعنوان داروی طبیعی و سنتی برای درمان بیماریها استفاده میشود. خرما حاوی مواد مغذی، پروتئین، ویتامینها و کربوهیدراتهاست. قند خرما طبیعی، از گلوکز و فروکتوز تشکیل شده است و به علت داشتن فیبر بهراحتی هضم میگردد اما یکی از دغدغههای افراد دیابتی است.
ازآنجاییکه میزان 30 گرم خرما، میزان 70 تا 80 کیلوکالری انرژی و 20 گرم کربوهیدرات دارد، افراد دیابتی باید میزان مصرف آن را کنترل کنند تا دچار مشکل نشوند. ازآنجاییکه میزان قند خرما و مصرف آن برای افراد دیابتی و مسن مسئلهای بسیار مهم است، در این مطلب قصد داریم به بررسی دقیق این موضوع بپردازیم. پیشنهاد میکنیم تا انتها با ما همراه باشید.
خرما برای دیابتیها
خرما سرشار از مواد معدنی، ویتامینها، پروتئینها، آهن و… است که اگر در میزان مصرف آن زیادهروی نشود، میتوانید از آن بهعنوان داروی طبیعی برای درمان کمخونی، پیشگیری از سرطان، تأمین انرژی، درمان مشکلات گوارشی، رفع خستگی، درمان مشکلات قلبی و… استفاده کنید.
همانگونه که ذکر شد چون قند خرما طبیعی بوده و سریع هضم میشود میتواند جایگزین بسیار مناسبی برای قند باشد. بهطورمعمول بیماران دیابتی نباید شیرینی و خوراکیهای شیرین مصرف کنند. به همین دلیل میتوانند بهجای مصرف قند و شکر از جایگزین بهتری مانند خرما، کشمش و… استفاده کنند.
همانطور که احتمالاً میدانید، بیماران مبتلابه دیابت باید با توجه به نوع دیابت و سایر شرایط جسمی مانند اضافهوزن و… بهطور مداوم قند خون خود را کنترل کنند. بنابراین مصرف خرما برای چنین افرادی دارای محدودیت است. برای این منظور این افراد باید با پزشک معالج خود مشورت کنند و با توجه به برنامه غذایی پیشنهادی پزشک، مصرف خرما را در رژیم غذایی خود بگنجانند.
معمولاً برای افراد دیابتی یک رژیم غذایی خاصی تعیین میشود و در آن تأکید میشود که تعداد 2 تا 3 عدد خرما برابر با یک عدد میوه بوده و اگر فرد در طول روز این میزان خرما مصرف کند، باید میوه را از فهرست غذایی آن روز حذف کند.
بنابراین بهتر است افراد دیابتی، سهم خرمای خود را در سه نوبت در روز مصرف کنند تا از بروز هرگونه مشکلی جلوگیری شود. دقت کنید ازآنجاییکه خرما شاخص گالیسمی پایینی دارد، مشکلی در مصرف آن برای افراد دیابتی وجود ندارد.
میزان قند خرما
در سراسر جهان تقریباً به میزان 3000 نوع خرما کشت میشود که هرکدام از این انواع، ازنظر میزان قند و سایر ترکیبات مغذی، با یکدیگر تفاوتهایی دارند. بنابراین بد نیست که با میزان قند خرما در انواع مختلف آن آشنایی داشته باشیم. برخلاف تصور مردم هرچقدر خرما رسیدهتر و خشکتر باشد، قند موجود در آن نیز بیشتر خواهد بود و برعکس. بهطورمعمول میزان مواد مغذی موجود در هر 100 گرم خرما بهصورت زیر است:
قند | 66.5 گرم |
کالری | 277 |
چربی | 0.2 گرم |
کربوهیدرات | 75 گرم |
فیبر | 6.7 گرم |
پروتئین | 1.8 گرم |
میزان قند انواع خرما
- دگلت نور
خرما دگلت نور از معروفترین خرماها است و میزان کالری 100 گرم از این خرما 282 بوده و قند موجود در آن 4.5 گرم است.
- خرما مجول
خرما مجول نیز یکی دیگر از معروفترین و گرانقیمتترین خرماها است که بهصورت خشک به فروش میرسد. میزان کالری 100 گرم از این خرما 277 بوده و قند موجود در آن 66.5 گرم است.
- خرما زاهدی
خرما زاهدی یکی از خرماهای نیمهخشک است و از مشهورترین و مرغوبترین خرماها به شمار میآید. شیرینی این خرما نسبت به خرماهای دیگر کمتر بوده و میزان 100 گرم از آن دارای 300 کالری است. شیرینی کم و انرژی زیاد باعث شدهاند این خرما طرفداران زیادی داشته باشد.
- خرما مضافتی
خرما مضافتی یکی دیگر از پرفروشترین و پرطرفدارترین خرماها است و به کشورهای دیگر نیز صادر میگردد. میزان پتاسیم این خرما بالا بوده و خواص بسیار زیادی دارد. همچنین میزان کالری موجود در هر 100 گرم از آن 156 و قند آن 38 گرم است.
- خرما پیارم
خرما پیارم از معروفترین، گرانترین و خوشطعمترین خرماهای موجود در دنیا است و میزان کالری موجود در 100 گرم از آن 125 و میزان قند آن 33 گرم است.
- خرما خاصویی
خرما خاصویی ریزترین خرما موجود در دنیا است و طعمی شبیه به خرما پیارم دارد. طعم این خرما بسیار شیرین بوده و با توجه به اندازه ریز آن میتوان روزانه 15 عدد از این خرما را استفاده کرد. میزان کالری موجود در 100 گرم از آن 277 و میزان قند آن نیز 70 گرم است.
- خرما کبکاب
خرمای کبکاب یکی دیگر از مشهورترین و پرفروشترین خرماها با میزان شیرینی بسیار زیاد است. میزان کالری موجود در 100 گرم از این خرما 277 و میزان قند آن 71 است.
قند خرما
خرما یک شیرینکننده طبیعی و پرطرفدار است و به علت داشتن مواد مغذی بسیار، خواص بسیار زیادی نیز دارد. همچنین خرما برای حفظ سلامت بدن مفید است و انرژی موردنیاز بدن را تأمین میکند. بهطورکلی قند خرما از خرمای خشکشده به دست میآید و میتوان آن را جایگزین بسیار مناسبی برای قند و شکر دانست. میزان شیرینی قند خرما در مقایسه با شکر تصفیهشده کمتر است و ازآنجاییکه خرما شاخص گلایسمی کمتری دارد، برای افراد دیابتی گزینه مناسبتری است. شما میتوانید با توجه به ضریب گلایسمی انواع خوراکی، هم قند خون خود را کنترل کرده و هم از پرخوری و چاقی جلوگیری کنید.
بهطور متوسط هر عدد خرما دارای 5 گرم قند است و با توجه به قند طبیعی موجود در خرما، نسبت به شیرینکنندههای دیگر ضرر کمتری دارد. اما نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که نباید در مصرف آن زیادهروی کنید. توصیه میشود روزانه بیشتر از 5 عدد خرما مصرف نکنید.
نکات مهم در مصرف خرما
قند خرما از گلوکوز و فروکتوز بوده که کاملاً طبیعی است و ازآنجاییکه در ساختار خرما فیبر بسیاری وجود دارد، میتواند جایگزین بسیار مناسبی برای قند و شیرینکنندههای مصنوعی مانند شکلات، شیرینی و… باشد. البته باید در میزان مصرف خرما زیادهروی نکنید؛ چراکه مصرف بیشازحد آن میتواند سبب چاقی، غلظت صفرا و اضافهوزن شود.
در صورت مصرف 100 گرم خرما تازه باید این فعالیتها برای سوزاندن کالری آن انجام شود: 70 دقیقه پیادهروی، 28 دقیقه دویدن و یا 42 دقیقه دوچرخهسواری میتواند برای سوزاندن کالری خرما مفید باشد.
در صورت مصرف 100 گرم خرما خشک نیز باید فعالیتهای زیر انجام شود: 78 دقیقه پیادهروی، 32 دقیقه دویدن، 48 دقیقه دوچرخهسواری.
جمعبندی
همانگونه که ذکر کردیم، خرما علاوه بر خواص فراوانی که دارد، اگر در مصرف آن زیادهروی شود ممکن است سبب بروز مشکلاتی مانند اضافهوزن، غلظت صفرا، چاقی و… شود. همچنین در مورد میزان قند خرما و قند خرما برای دیابتیها صحبت کردیم. قند موجود در خرما با توجه به نوع آن کم یا زیاد میشود که البته میزان قند انواع مختلف خرما تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند. اگر شما هم مبتلابه دیابت هستید، توصیه میکنیم خرما را در حد اعتدال و طبق برنامه غذایی خود مصرف کنید. در این صورت مصرف خرما میتواند برای شما مفید بوده و به کنترل قند خون شما نیز کمک کند.